Εάν ο σημερινός καλλιτέχνης δεν καταλήξει μέσα στην τέχνη, ο άνθρωπος με την καινούρια υπαρξιακή ευαισθησία δεν γεννιέται, ο πολιτικά καινούριος άνθρωπος δεν ξεκινάει.Όταν ο Δημοσθένης αποτραβιόταν μόνος του στην παραλία, έβαζε τα πετραδάκια στο στόμα του και μιλούσε, δεν το έκανε για να πει κάτι, αλλά για να μάθει να μιλάει. Και όταν μιλούσε σε κοινό, είχε βγάλει τα πετραδάκια από το στόμα, επικοινωνούσε, μπορούσε πλέον να μιλάει. Σήμερα ο καλλιτέχνης εξακολουθεί να έχει τα πετραδάκια στο στόμα, έχει χάσει την αίσθηση, το κέφι, τη συνείδηση, σε μια μακρά και δραματική μαθητεία που δεν μπορεί ούτε να δικαιολογήσει, ούτε να ολοκληρώσει.
ούτε η σύγχρονη κριτική (1964*) έχει ολοκληρώσει την εξερεύνηση στο πεδίο της αισθητικής. Προτού ορίσει την ευθύνη του καλλιτέχνη στους εσωτερικούς και πειραματικούς του περιορισμούς, τον κρίνει σαν άνθρωπο ήδη υπεύθυνο να ζήσει μαζί με τους υπόλοιπους. Ο καλλιτέχνης μας δεν είναι κυρίαρχος της προσωπικής του κατάστασης, δεν καταλαβαίνει την αδεξιότητά του, τους δισταγμούς του, τις αδυναμίες του. Η σύγχρονη κριτική όταν αναφέρεται στην έλλειψη δημιουργικότητας κάποιων τελευταίων τεχνικών, (παίρνω την ευκαιρία για να μπω αμέσως στο θέμα), κρίνει στον καλλιτέχνη μια κατάσταση όπου συγχέονται ερωτήματα και λείπουν απαντήσεις. Για εμένα που έχω καταλήξει στην τέχνη, υπάρχουν θεμελιώδη ερωτήματα στη σύγχρονη τέχνη που πρέπει να πάρουν αμέσως καταληκτική απάντηση.
Ιδεολογικά, τις θεμελιώδεις απαντήσεις που κάνουν την τέχνη να έχει ιδεολογική λειτουργία, να είναι πνευματική υπηρεσία πρώτης ανάγκης για την κοινωνία, ο καλλιτέχνης τις κάνει ή τις βρίσκει στη ζωή, πριν μπει στην τέχνη. Στην τέχνη είναι που πρέπει να δώσει τις απαντήσεις. Και είναι αφού δώσει τις απαντήσεις, που ο καλλιτέχνης επιστρέφει στη ζωή, με πτυχίο για τη ζωή, με μια καινούρια και ολοκληρωτική ελευθερία. (Αυτή η ελευθερία, που ο σημερινός καλλιτέχνης δεν έχει μέσα στις καλλιτεχνικές του τάσεις και για την οποία του ασκείται κριτική, είναι μετα-πειραματική)
Τι είναι αυτό που περιμένει η κοινωνία από τον καλλιτέχνη, τί είναι αυτό που στρατεύει πολιτικά τον καλλιτέχνη; Κάποιες καλλιτεχνικές τάσεις διαδέχονται τις άλλες. Αυτοί που ζουν τις τελευταίες φαίνεται ότι έχουν ξεχάσει τις προηγούμενες ή ότι δεν τις γνώρισαν. Στην λατινική παράδοση είμαστε συνηθισμένοι σε ένα είδος καλλιτέχνη με μόνο ένα μέρος της δουλειάς του, έναν καλλιτέχνη για πάντα μέσα στην τέχνη. Έτσι φαίνεται ότι η καλλιτεχνική εξέλιξη θα συνεχίζει αδιάκοπα. Ότι οι αιτίες που ιστορικά στρατεύουν τον καλλιτέχνη (φαίνεται) ότι δεν ήταν ούτε τόσο επείγουσες ούτε τόσο σημαντικές ώστε να τον υποχρεώσουν να δώσει λόγο.
...
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ
Ο υπεύθυνος καλλιτέχνης, είναι ανά πάσαν στιγμή πολιτικά στρατευμένος. Αλλά για τον καλλιτέχνη υπάρχουν δύο διαφορετικές επαναστατικές συμπεριφορές: πρώτα μέσα στο εργαστήριο και μετά στη ζωή. Η ζωή μπαίνει στο εργαστήριο, αλλά μέχρι ο καλλιτέχνης να καταλήξει, η τέχνη δεν μπολιάζει τη ζωή, το έργο τέχνης δεν έχει νόημα για τους άλλους. Εξόν κι αν ο καλλιτέχνης διακοσμεί, αλλά οι καλλιτέχνες που διακοσμούν μας περισσεύουν. Το έργο τένης δεν εκπαιδεύει, είναι ένα πνευματικό εργαλείο.
Τι ερευνά ο καλλιτέχνης που πειραματίζεται; Σε κάθε πολιτισμική (cultural) εποχή στην τέχνη γίνεται η επεξεργασία του καινούριου τύπου υπαρξιακής ευαισθησίας.
ούτε η σύγχρονη κριτική (1964*) έχει ολοκληρώσει την εξερεύνηση στο πεδίο της αισθητικής. Προτού ορίσει την ευθύνη του καλλιτέχνη στους εσωτερικούς και πειραματικούς του περιορισμούς, τον κρίνει σαν άνθρωπο ήδη υπεύθυνο να ζήσει μαζί με τους υπόλοιπους. Ο καλλιτέχνης μας δεν είναι κυρίαρχος της προσωπικής του κατάστασης, δεν καταλαβαίνει την αδεξιότητά του, τους δισταγμούς του, τις αδυναμίες του. Η σύγχρονη κριτική όταν αναφέρεται στην έλλειψη δημιουργικότητας κάποιων τελευταίων τεχνικών, (παίρνω την ευκαιρία για να μπω αμέσως στο θέμα), κρίνει στον καλλιτέχνη μια κατάσταση όπου συγχέονται ερωτήματα και λείπουν απαντήσεις. Για εμένα που έχω καταλήξει στην τέχνη, υπάρχουν θεμελιώδη ερωτήματα στη σύγχρονη τέχνη που πρέπει να πάρουν αμέσως καταληκτική απάντηση.
Ιδεολογικά, τις θεμελιώδεις απαντήσεις που κάνουν την τέχνη να έχει ιδεολογική λειτουργία, να είναι πνευματική υπηρεσία πρώτης ανάγκης για την κοινωνία, ο καλλιτέχνης τις κάνει ή τις βρίσκει στη ζωή, πριν μπει στην τέχνη. Στην τέχνη είναι που πρέπει να δώσει τις απαντήσεις. Και είναι αφού δώσει τις απαντήσεις, που ο καλλιτέχνης επιστρέφει στη ζωή, με πτυχίο για τη ζωή, με μια καινούρια και ολοκληρωτική ελευθερία. (Αυτή η ελευθερία, που ο σημερινός καλλιτέχνης δεν έχει μέσα στις καλλιτεχνικές του τάσεις και για την οποία του ασκείται κριτική, είναι μετα-πειραματική)
Τι είναι αυτό που περιμένει η κοινωνία από τον καλλιτέχνη, τί είναι αυτό που στρατεύει πολιτικά τον καλλιτέχνη; Κάποιες καλλιτεχνικές τάσεις διαδέχονται τις άλλες. Αυτοί που ζουν τις τελευταίες φαίνεται ότι έχουν ξεχάσει τις προηγούμενες ή ότι δεν τις γνώρισαν. Στην λατινική παράδοση είμαστε συνηθισμένοι σε ένα είδος καλλιτέχνη με μόνο ένα μέρος της δουλειάς του, έναν καλλιτέχνη για πάντα μέσα στην τέχνη. Έτσι φαίνεται ότι η καλλιτεχνική εξέλιξη θα συνεχίζει αδιάκοπα. Ότι οι αιτίες που ιστορικά στρατεύουν τον καλλιτέχνη (φαίνεται) ότι δεν ήταν ούτε τόσο επείγουσες ούτε τόσο σημαντικές ώστε να τον υποχρεώσουν να δώσει λόγο.
...
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ
Ο υπεύθυνος καλλιτέχνης, είναι ανά πάσαν στιγμή πολιτικά στρατευμένος. Αλλά για τον καλλιτέχνη υπάρχουν δύο διαφορετικές επαναστατικές συμπεριφορές: πρώτα μέσα στο εργαστήριο και μετά στη ζωή. Η ζωή μπαίνει στο εργαστήριο, αλλά μέχρι ο καλλιτέχνης να καταλήξει, η τέχνη δεν μπολιάζει τη ζωή, το έργο τέχνης δεν έχει νόημα για τους άλλους. Εξόν κι αν ο καλλιτέχνης διακοσμεί, αλλά οι καλλιτέχνες που διακοσμούν μας περισσεύουν. Το έργο τένης δεν εκπαιδεύει, είναι ένα πνευματικό εργαλείο.
Τι ερευνά ο καλλιτέχνης που πειραματίζεται; Σε κάθε πολιτισμική (cultural) εποχή στην τέχνη γίνεται η επεξεργασία του καινούριου τύπου υπαρξιακής ευαισθησίας.
